روزه برای دیابتی ها
تکلیف دیابتی ها در مورد روزه گرفتن
دیابت (بیماری قند) که امروزه در جوامع جهانی و نیز در کشور ما شیوع زیادی یافته است، جزء موارد ممنوعیت کامل روزه داری نیست بلکه بسته به حالات مختلف و وضعیت بیمار و صلاحدید پزشک، فرد می تواند برای روزه گرفتن یا نگرفتن تصمیم بگیرد.
به طور کلی می توان گفت که بیماران دیابتی که قند خونشان به خوبی تحت کنترل است و مبتلا به بیماری های دیگر نیستند و به عبارت دیگر دیابت موجب صدمه به کلیه ها، چشمها، قلب و دیگر اعضایشان نشده است و نیز بیمارانی که انسولین مصرف نمی کنند میتوانند روزه بگیرند. آنچه که باید بیماران دیابتی به آن توجه داشته باشند این است که روزه داری را نباید معادل رژیم غذایی برای کاهش قند دانست و ضرورت دارد که بیماران دیابتی اصول صحیح روزه داری و رژیم دائم خود را دراین ماه نیز رعایت نمایند. آنها نباید کالری دریافتی خود را در این ماه افزایش دهند و همچنین باید مصرف قندها و مواد شیرین مثل زولبیا و بامیه را محدود نمایند.
کنترل قند خون و مصرف دارو
بهترین حالت این است که بیماران دیابتی که روزه میگیرند به وسیله گلوکومتر قند خونشان را پیش از افطار، 2 ساعت پس از افطار و نیز پیش از سحری اندازه بگیرند. در صورتی که قندخون فرد دیابتی 2 ساعت پس از افطار بالای 250 بود شب بعد باید 20 درصد از میزان کالری خود را در زمان افطار کم کند. در مورد سحر هم اگر قند خون پیش از سحر بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر بود باید 20 درصد از میزان کالری دریافتی در زمان سحر کم شود، اما اگر قند خون بیمار قبل از سحر بیش از 350 میلی گرم در دسی لیتر بود بهتر است اصلاً روزه نگیرد. در مورد مصرف قرص های پایین آورنده قند خون توصیه می شود که قرص های مصرفی صبح و ظهر همزمان هنگام افطار و قرص های مصرفی شبانه پیش از سحر مصرف شود.
مهمترین و خطرناک ترین عارضه ای که بیماران دیابتی را در زمان روزه داری تهدید می کند افت شدید قند خون در طی روز (هیپوگلسیمی) است. این وضعیت خطرناک که با علائمی چون عرق کردن، احساس گیجی، تپش قلب، لرزش بدن، تاری دید، بی حالی و در نهایت بیهوش شدن مشخص می شود، در صورتی که بلافاصله با مصرف مواد قندی درمان نشود می تواند منجر به اغماء و حتی مرگ بیمار شود. نکته مهم این است که در افرادی که دچار هیپوگلیسمی مکرر می شوند ممکن است نخستین علامت کاهش سطح هوشیاری و اغما باشد. بیماران دیابتی که قصد روزه گرفتن دارند باید حتما به پزشک معالج شان مراجعه و نام داروهایی را که مصرف می کنند به او بگویند، زیرا برخی از این داروها که نیمه عمر طولانی داشته و مدت زیادی در بدن می مانند، می توانند خطر افت قندخون (هیپوگلیسمی) را افزایش دهند. از جمله این داروها می توان به قرص گلی بنکلامید اشاره نمود. در چنین مواردی ممکن است پزشک متخصص اقدام به تعویض داروی مصرفی نموده و داروی دیگری را که مناسب تر است جایگزین نماید.
افراد دیابتی بهتر است در موارد زیر روزه نگیرند :
بیماران دیابتی که انسولین مصرف می کنند بهتر است روزه نگیرند، مگر کسانی که میزان انسولین مصرفی آنها زیاد نبوده و طی روز دچار اُفت قند خون نمی شوند.
بیماران دیابتی که سحری نخورده اند بهتر است در آن روز، روزه نگیرند.
بیمارانی که به هر دلیل قند خونشان پیش از سحر بیشتر از 350 میلی گرم در دسی لیتر باشد بهتر است که اصلا روزه نگیرند.
بیماران دیابتی که به نحوی دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه ها، مغز، قلب، چشم ها، دست ها و پاها و سایر ارگان های بدن شده اند هر چند ممکن است دچار مشکل حادی نشوند ولی برای پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن بهتر است بدون مشورت پزشک متخصص روزه نگیرند.
منبع: کتاب راهنمای سلامت در ماه مبارک رمضان