ماه مبارک رمضان در کلام اهل بیت علیهم السلام
١- پایه‌هاى اسلام
قال الباقر علیه‌السلام: «بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه». (فروع کافى، ج،۴ ص۶٢، ح١)
امام باقر علیه‌السلام فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است: نماز، زکات، حج، روزه و ولایت.
٢- فلسفه روزه
قال الصادق علیه‌السلام: «انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر». (من لا یحضره الفقیه، ج٢، ص۴٣، ح١)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.
٣- روزه آزمون اخلاص
قال امیرالمؤمنین علیه‌السلام: «فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق». (نهج‌البلاغه، حکمت٢۵٢)
امام على علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.
۴-روزه یادآور قیامت
قال الرضا علیه‌السلام: «انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر». (وسائل‌الشیعه، ج۴، ص۴، ح۵؛ علل‌الشرایع، ص١٠)
امام رضا علیه‌السلام فرمود: مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به‌واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابن.
۵- روزه زکات بدن
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام». (الکافى، ج۴، ص۶٢، ح٣)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدن‌ها روزه است
۶- روزه سپر آتش
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «الصوم جنة من النار». (الکافى، ج۴، ص١۶٢)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: روزه سپر آتش (جهنم) است.
٧- اهمیت روزه
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «الصوم فى الحر جهاد». (بحارالانوار، ج٩۶، ص٢۵٧)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
٨- روزه نفس
قال امیرالمؤمنین علیه‌السلام: «صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام». (غررالحکم، ج١، ص۴١۶، ح۶)
امیرالمومنان على علیه‌السلام فرمود: روزه نفس از لذت‌هاى دنیوى سودمندترین روزه‌هاست.
٩- روزه واقعى
قال امیرالمۆمنین علیه‌السلام: «الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٢۴٩)
امام على علیه‌السلام فرمود: روزه پرهیز از حرام‌هاست؛ همچنان‌که شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‌کند.
١٠- برترین روزه
قال امیرالمؤمنین علیه‌السلام: «صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن». (غررالحکم، ج١، ص۴١٧، ح٨٠)
امام على علیه السلام فرمود: روزه قلب بهتر از روزه زبان و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.
١١- روزه چشم و گوش
قال الصادق علیه‌السلام: «اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک». (الکافى، ج۴، ص٨٧، ح١)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: آنگاه که روزه مى‌گیرى، باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‌دار باشند.
١٢- روزه اعضا و جوارح
عن فاطمه الزهرا سلام‌الله‌علیها: «ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٢٩۵)
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود: روزه‌دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‌اش به چه کارش خواهد آمد.
١٣- روزه ناقص
قال الباقر علیه‌السلام: «لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٢٩۵).
امام باقر علیه‌السلام فرمود: روزه این افراد [کامل] نیست:
١. کسى که امام را نافرمانى کند؛
٢. بنده فرارى تا زمانى که برگردد؛
٣. زنى که اطاعت شوهر نکرده تا اینکه توبه کند؛
۴. فرزندى که عاق شده تا اینکه فرمانبردار شود.
١۴-روزه بى ارزش
قال امیرالمومنین علیه‌السلام: «کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظمأ و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء». (نهج‌البلاغه، حکمت١۴۵)
امام على علیه‌السلام فرمود: چه‌بسا روزه‌دارى که از روزه‌اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‌اى ندارد و چه‌بسا شب‌زنده‌دارى که از قیامش جز بی‌خوابى و سختى سودى نمى‌برد.
١۵- روزه و صبر
عن الصادق علیه‌السلام فى قول الله عزوجل «واستعینوا بالصبر و الصلوة» قال: الصبر الصوم. (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢٩٨، ح٣)
امام صادق علیه‌السلام درباره قول خداوند عزو جل که فرموده است: «از صبر و نماز کمک بگیرید» فرمود: [منظور از] صبر، روزه است.
١۶- روزه و صدقه
قال الصادق علیه‌السلام: «صدقه درهم افضل من صیام یوم». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢١٨، ح۶)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه [مستحبى] برتر و والاتر است.
١٧- پاداش روزه
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: قال الله تعالى: «الصوم لى و انا اجزى به». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢٩۴)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مى‌دهم.
١٨- جرعه‌نوشان بهشت
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقاً على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣٣١)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‌اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخوراند و از شراب‌هاى بهشتى به او بنوشاند.
١٩- خوشا به حال روزه‌داران
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «طوبى لمن ظمأ او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢٩٩، ح٢)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: خوشا به حال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‌اند اینان در روز قیامت سیر مى‌شوند.
٢٠- مژده به روزه‌داران
قال الصادق علیه‌السلام: «من صام لله عزوجل یوماً فى شدة الحر فاصابه ظمأ وکل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر». (الکافى، ج۴، ص۶۴، ح٨)
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود، خداوند هزار فرشته را مى‌گمارد تا دست به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند».
٢١- شادى روزه‌دار
قال الصادق علیه‌السلام: «للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحه عند لقاء ربه». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢٩٠)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: براى روزه‌دار دو سرور و خوشحالى است: یکی هنگام افطار، و دیگری به هنگام لقاء پروردگار.
٢٢- بهشت و باب روزه‌دارن
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «ان للجنة باباً یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢٩۵، ح٣١)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: براى بهشت درى است به‌نام «ریان» که از آن فقط روزه‌داران وارد مى‌شوند.
٢٣- دعاى روزه‌داران
قال الکاظم علیه‌السلام: «دعوة الصائم تستجاب عند افطاره». (بحارالانوار، ج٩٢، ص٢۵۵، ح٣٣)
امام کاظم علیه‌السلام فرمود: دعاى شخص روزه‌دار، به هنگام افطار مستجاب است.
٢۴- بهار مؤمنان
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «الشتاء ربیع المؤمن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٣٠٢، ح٣)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: زمستان بهار مؤمن است؛ از شب‌هاى طولانى‌اش براى شب‌زنده‌دارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه‌دارى بهره مى‌گیرد.
٢۵- روزه مستحبى
قال الصادق علیه‌السلام: «من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٣١٣، ح٣٣)
امام صادق علیه‌السلام درباره آیه «هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد» فرمود: از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
٢۶- افطارى دادن
قال الصادق علیه‌السلام: «من فطر صائماً فله مثل اجره». (الکافى، ج۴، ص۶٨، ح١)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: هر کس روزه‌دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه‌دار است.
٢٧- افطارى دادن
قال الکاظم علیه‌السلام: «فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک». (الکافى، ج۴، ص۶٨، ح٢)
امام کاظم علیه‌السلام فرمود: افطارى دادن به برادر روزه‌دارت از روزه [مستحبى] تو بهتر است.
٢٨- روزه‌خوارى
قال الصادق علیه‌السلام: «من افطر یوماً من شهر رمضان خرج روح الایمان منه». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص١٨١)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را [بدون عذر]، بخورد روح ایمان از او جدا مى‌شود.
٢٩- رمضان ماه خدا
قال امیرالمۆمنین: «شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۶۶، ح٢٣)
امام على علیه‌السلام فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است. ژ
٣٠- رمضان ماه رحمت
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴٢)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: رمضان ماهى است که ابتدائش رحمت و میانه‌اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم است.
٣١- فضیلت ماه رمضان
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «انّ ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴۴)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‌شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.
٣٢- اهمیت ماه رمضان
قال رسول الله صلىاللهعلیهوآله: «لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴۶)
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: اگر بنده مى‌دانست که در ماه رمضان چیست [و چه برکتى وجود دارد] دوست مى‌داشت که تمام سال، رمضان باشد.
٣٣- قرآن و ماه رمضان
قال الرضا علیه‌السلام: «من قرأ فى شهر رمضان آیة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور». (بحارالانوار ج٩٣، ص٣۴۶)
امام رضا علیه‌السلام فرمود: هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند، مثل این است که درماه‌هاى دیگر تمام قرآن را بخواند.
٣۴- شب سرنوشت‌ساز
قال الصادق علیه‌السلام: «رأس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۵٨، ح٨)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مى‌شود.
٣۵- برترى شب قدر
قیل لابى عبد الله علیه‌السلام: «کیف تکون لیلة القدر خیراً من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۵۶، ح٢)
از امام صادق علیه‌السلام پرسیده شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار نیک در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
٣۶- تقدیر اعمال
قال الصادق علیه‌السلام «التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۵٩)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‌گیرد و تصویب آن در شب بیست‌ویکم و تنفیذ آن در شب بیست‌وسوم.
٣٧-احیای شب قدر
عن فضیل بن یسار قال: «کان ابو جعفر علیه‌السلام اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۶٠، ح۴)
فضیل‌بن‌یسار گوید: امام باقر علیه‌السلام در شب بیست‌ویکم و بیست‌وسوم ماه رمضان مشغول دعا مى‌شد تا شب به سر آید و آنگاه که شب به پایان مى‌رسید نماز صبح را مى‌خواند.
٣٨- زکات فطره
قال الصادق علیه‌السلام: «ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة». (وسائل‌الشیعه، ج۶، ص٢٢١، ح۵)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: تکمیل روزه به پرداخت زکات فطره است، همچنان‌که صلوات بر پیامبر صلىاللهعلیهوآله کمال نماز است.
٣٩- بشارت رحمت
قال النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله: «من انسلخ عنه شهر رمضان و لم یغقر له فلا غفر الله له». (اقبال‌الاعمال، ج١، ص٢٧٠)
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: هر که ماه رمضان را پشت سر گذارد و بخشیده نشود، خدا او را نیامرزد.
۴٠- روز حساب
نَظَرَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ علیه‌السلام إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْفِطْرِ يَضْحَكُونَ وَ يَلْعَبُونَ فَقَال: «... فَالْعَجَبُ كُلُّ الْعَجَبِ مِنَ الضَّاحِكِ اللَّاعِبِ فِي الْيَوْمِ الَّذِي يُثَابُ فِيهِ الْمُحْسِنُونَ وَ يَخْسَرُ فِيهِ الْمُقَصِّرُون». (اقبال‌الاعمال، ج١، ص٢٧۵)
امام حسن مجتبی علیه‌السلام نگاهش به گروهی افتاد که در روز فطر در حال خنده و سرگرمی بودند، پس فرمود: بسی عجب از کسی که خندان و خوش‌گذران است در روزی که نیکوکاران به پاداش خود می‌رسند و کوتاهی‌کنندگان [در ماه رمضان] دچار خسران می‌شوند.
منبع: سایت آیت الله بهجت رضوان الله تعالی علیه
.png){kind=logo}