مدرسه علمی - تخصصی کریمه اهل بیت ع - تأسیس بهمن ماه 1392

برخی وظایف منتظران در زمان غیبت

برخی تصور می كنند انتظار یعنی دست رو دست گذاشتن و ایام را بدون تلاش سپری كردن تا این كه امام زمان ظهور نماید.

حال آن كه معنای انتظار، بسیار گسترده است و منتظر، وظایف بسیاری را باید ایفا نماید تا خود و جامعه را برای ظهور آقا آماده نماید و هرچقدر تلاش منتظران بیشتر شود، شرایط  ظهور امام غایبمان زودتر فراهم می شود. وظیفه ما فقط دعا كردن نیست، بلكه باید این دعا، با خود سازی و جامعه سازی همراه شود.

مرحوم سید محمد تقی موسوی اصفهانی در كتاب شریف مكیال المكارم به هشتاد مورد از وظایف منتظران اشاره كرده است كه به اختصار به برخی از آنها اشاره خواهیم كرد.

1- دعا برای امام زمان

یكی از وظایف مهم ما دعا برای امام زمان است، ائمه هدی علیهم السّلام نیز همواره بر این مهم تكیه داشته اند و بر اساس روایاتی از امام صادق در دعایی كه آن حضرت به " زراره" تعلیم فرمودند، محور اصلی آن بر امام شناسی استوار است. ایشان به زراره می فرمایند:" ... اگر غیبت را درك كردی چنین دعا كن:

اللهم عرفنی نفسك فانك ان لم تعرفنی نفسك لم اعرف نبیك، اللهم عرفنی رسولك فانك ان لم تعرفنی رسولك لم اعرف حجتك،اللهم عرفنی حجتك فانك ان لم تعرفنی حجتك ضللت عن دینی."(1)

همچنین دعاهای دیگری كه در كتب ادعیه و زیارات بدان اشاره شده، خصوصا دعای معروف

" اللهم كن لولیك الحجة ابن الحسن..."

كه بحمدالله در بین جامعه شیعه بسیار معروف و مشهور است.

2- شناخت صفات و سیره امام

بدیهی است كه یك عاشق دلباخته و یك منتظر حقیقی باید بداند كه محبوبش از چه صفاتی برخوردار بوده و چه سیره و روشی را در زندگی و سایر شئونات آن دارد. در این راستا، مطالعه آیات و روایات فراوانی كه در ارتباط با وجود مقدس حضرت بقیه الله الاعظم بیان شده، بسیار سودمند است.

3- رعایت ادب در همه موارد

امامی كه واجب الاطاعة و حجت خدا بر تمامی اهل زمین است، نامش محترم و یادش بسیار گرامی است. او پیشوای همه و چشم بینای خدا در بین مخلوقات اوست. روزی اهل زمین به یمن وجود اوست و هر كس كه به مرتبه ای از مراتب كمال می رسد از پرتو عنایات حضرت حق است كه از مسیر امامت به ما رسیده است.

4- عشق و علاقه نسبت به حضرت

مرحوم سید عبدالكریم كفاش، هفته ای یك مرتبه به محضر آن حضرت مشرف می شد. او در ری در جوار حضرت عبدالعظیم حسنی می زیست. در یكی از تشرفاتش ، حضرت از او می پرسند، سید عبدالكریم اگر ما را نبینی چه خواهد شد؟!

پاسخ می دهد: آقا حتما می میرم.

حضرت در پاسخ فرمودند:" اگر چنین نبودی ما را نمی دیدی."(2)

5- علاقمند كردن دیگران به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

طبیعی است كه هر كس به چیزی علاقمند باشد در صدد تبلیغ و ترویج آن برآمده وآن را به دیگران معرفی خواهد كرد، چه رسد به این كه وجود مقدس خاتم الاوصیاء  باشد.

 -6 انتظار فرج

امام صادق فرمودند:" بخشی از معتقدات ائمه عبارت از تقوی، پاكدامنی و خیرخواهی... و صبوری كردن در انتظار فرج است. "(3)

در بسیاری از روایات، پر فضیلت ترین اعمال، انتظار فرج دانسته شده است.(4)

در بسیاری از احادیث در باب انتظار فرج بیان شده كه هر گاه یكی از منتظران حضرت به رحمت الهی رفت، چنان است كه در میان سپاه امام و یا درمیان خیمه حضرت به شهادت برسد.

در بعضی از روایات تعبیر شده كه چنین شخصی مثل كسی است كه با رسول خدا در برابر كفر جهاد كرده باشد.

7- اظهار علاقه وافر برای ملاقات با آن حضرت.

8- ذكر فضائل و مناقب آن حضرت، و شركت در مجالس امام شناسی.

9- صدقه برای سلامتی امام زمان .

10- بجا آوردن حج و عمره و زیارت مشاهد مشرفه به نیابت از امام.

اعمالی كه به نیابت از امام زمانبجا آورده می شود، در واقع هدیه ای از جانب عاشقان و شیفتگان به یوسف زهراست.

11- استغاثه بوجود مقدس امام

در بعضی از روایات از آن بزرگوار به" غیاث المضطر المستكین" تعبیر شده است. توسل و استغاثه بر اهل البیت، سیره دائمی بزرگان و صلحا و علما شیعه بوده و حتی ائمه هدی نیز به وجود مقدس ایشان توسل می جسته اند.

مرحوم عاملی در روایتی نقل می كنند كه هنگامی كه زهرا مظلومه سلام الله علیها بین دیوار و در مجروح شدند، به دنبال علی ... بودند و ناله " یابن الحسن" سر می دادند و به وجود مقدس امام عصر حضرت حجة بن الحسن استغاثه جستند.

12- تجدید بیعت با امام

بر اساس پاره ای از روایات ، تجدید بیعت بعد از هر نماز واجب و یا در هر جمعه مستحب است. ­(5)

و در روایتی از امام صادق نقل شده كه:

" هركس بعد از نماز صبح و بعد از نماز ظهر بگوید: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم، نمی میرد مگر آن كه حضرت را ببیند و بشناسد. "(6)

13- اجتناب از محارم

كسی كه منتظر واقعی است، باید از آنچه كه امام زمانش كراهت و دوری دارد، اجتناب نموده و هر عملی كه در تقرب او موثر است را به خاطر رضای محبوب و ارتباط روحی با او انجام دهد.

مرحوم شیخ طوسی متوفی 460 ه.ق در كتاب شریف " تجرید الاعتقاد" می فرمایند:" وجوده لطف و عدمه منا".

وجود حضرت لطف، و عنایت برماست وغیبت ایشان به خاطر اعمال و رفتار بد ماست.

گفتم كه روی خوبت از من چرا نهان است                        گفتـا تو  خـود  حجـابی ور نـه رخـم  عیـان  است

گفتم كه از كه پرسم جانا نشان كویـت ؟                         گفتا نشان چه پرسی؟ آن كوی، بی نشان است

حضرت علی فرمودند:

" زمین خالی از حجت خدا نیست لكن خداوند متعال، خلقش را از اینكه حجت را بشناسند نابینا و محروم می نماید و این به خاطر ظلمی است كه بر خودشان روا داشتند."(7)

" ظلم و جور با بصیرت سنخیت ندارد، و كسی كه در كلاس گناه و معصیت بسر می برد هم سنخ با اولیای خدا نیست لذا دیده اش از شناخت حضرت نابیناست."(8)

حضرت مهدی ، در توقیعی چنین می فرمایند:" فما یحبسنا عنهم الا ما یتصل بنا مما نكرهه و لا نوثره منهم."(9)

پس محبوس نكرده ما را از دوستان مگر خبرهای ناگواری كه همواره از ناحیه آنان  به ما می رسد كه ناخوشایند است در حالی كه ما آن كارها را از ایشان نخواستیم.

14- دوستی با صالحان

دوستی با دوستان حضرت باعث تقرب و جلب خشنودی ایشان است. همچنین ادخال سرور مومنین و محبین اهل بیت و همچنین رفع حوائج آنان نیز از وظایف منتظران عصر ظهور شمرده شده است.

قرآن كریم در وصف یاران حضرت ختمی مرتبت می فرماید:

" محمد رسول الله والذین معه اشداء علی الكفار رحماء بینهم."

محمد رسول خدا كسانی كه با او هستند بر علیه كفار بسیار خشن ولی با یكدیگر بسیار مهربانند.

و همچنین امر خدای حكیم كه می فرماید:

" كونوا مع الصادقین"

همواره با افراد راستگو همنشین باشید .

كه دراین آیه كریمه شریفه اشاره به دوستی با صالحان دارد.

15- برائت از دشمنان خدا و اهل بیت

امام هادی در زیارت شریف جامعه می فرمایند:

"برئت الی الله عزوجل من اعدائكم و من الجبت و الطاغوت و الشیاطین و حزبهم الظالمین. "(10)

بدرگاه خدای عزوجل از دشمنان شما بیزارم همچنین از جبت (جِبت، واژه‌ای قرآنی در اشاره به معبودی باطل و دروغین است) و طاغوت و از شیاطین و حزب ستمكار آنان.

پی نوشت ها:

1)    منتخب الاثر،آیت الله صافی گلپایگانی، حدیث 1،ص 501.

2)    مشعل هدایت ،ج2، ص 129.

3)    منتخب الاثر، آیت الله صافی، ص 498 به نقل از بحار الانوار.

4)    منتخب الاثر، صص 493 - 500.

5)    مكیال المكارم.

6)     بحارالانوار، ج 86، ص 77، باب 39.

7)    بحارالانوار ، ج 51، ص 113.

8)    مشعل هدایت ، ج2، ص 126.

9)    احتجاج طبرسی ، ص 322.

10)    مفاتیح الجنان، مرحوم شیخ عباس قمی (ره) ، زیارت جامعه كبیره.

گردآورنده: معاونت پژوهش مدرسه کریمه اهل بیت علیهم السّلام